Seadling, có trụ sở tại Borneo, Malaysia, coi việc lên men rong biển làm nguyên liệu thức ăn cho vật nuôi là bước đầu tiên hướng tới việc khai thác giá trị lớn hơn từ rong biển nhiệt đới.
Simon, từng là bác sĩ nắn khớp xương bận rộn ở Jakarta, ông đã bắt đầu kinh doanh rong biển ở Malaysia như thế nào?
Tôi bắt đầu nghỉ việc hai năm để đi xuyên Thái Bình Dương từ vùng Caribe. Trên đường đi, chứng kiến tất cả sự tàn phá trên đại dương – đánh bắt quá mức, ô nhiễm, và đặc biệt, khi tôi tiến sâu hơn vào châu Á, điều đó gắn liền với các cộng đồng xa xôi và nghèo đói – đó thực sự là nơi mọi chuyện bắt đầu với tôi.
Ban đầu tôi làm tình nguyện viên cho các tổ chức phi chính phủ thực hiện công tác bảo tồn biển ở Indonesia. Họ đang làm những công việc quan trọng, nhưng tôi có thể trực tiếp thấy rằng, nếu bạn không có lựa chọn sinh kế cho những cộng đồng đó, thì họ có thể tiếp tục đưa ra những lựa chọn không bền vững như đánh bắt cá mập và rùa vào ban đêm.
Khi tôi biết về nghề trồng rong biển và nhìn thấy cơ hội ở đó, tôi đã mất hai năm để thăm các cộng đồng ở Indonesia để tìm hiểu những gì đang diễn ra ở đó, dành nhiều thời gian uống cà phê với những người nông dân trồng rong biển lâu đời. Đó là cách tôi dần hoàn thiện một số ý tưởng của mình quanh cách cải thiện hoạt động trồng trọt, cách phát triển ngành này một cách bền vững và phát triển các sản phẩm mới cho rong biển.
Ông đã dành một thời gian dài ở Indonesia, tại sao ông lại quyết định thành lập công ty ở Malaysia?
Những cơ hội tuyệt vời với các trường đại học địa phương ở Malaysia có cơ sở vật chất tốt và các nhà nghiên cứu giỏi có nhiều kinh nghiệm về rong biển. Đó là nơi hoàn hảo để thực hiện nghiên cứu chất lượng cao đồng thời gần gũi với nông dân. Vì vậy, thay vì bị mắc kẹt trong phòng thí nghiệm cách xa trang trại một chuyến bay, chúng tôi thực sự có thể thử nghiệm mọi thứ trên thực địa.
Trong khi Seadling muốn cuối cùng cũng sản xuất các nguyên liệu tốt cho sức khỏe con người và thực vật, tại sao chiến lược hiện tại của ông lại tập trung vào thức ăn cho thú cưng?
Chúng tôi thấy rằng các nhà sản xuất thức ăn cho vật nuôi đánh giá cao tác động đến môi trường và xã hội hơn nhiều so với người chăn nuôi gia cầm hay chăn nuôi lợn. Điều đó có nghĩa là chúng tôi có thể tính giá cao hơn một chút, điều này rất quan trọng ở giai đoạn này khi Seadling vẫn còn khá nhỏ.
Ông chế biến rong biển như thế nào?
Chúng tôi lên men Kappaphycus (rong sụn) để tăng sản lượng oligosaccharide (một loại carbohydrate được tìm thấy tự nhiên trong các loại thực phẩm có nguồn gốc thực vật – PV) và vitamin K-2 nhằm biến nó thành một thành phần prebiotic (một loại chất xơ nuôi các vi khuẩn thân thiện trong hệ tiêu hóa – PV) mạnh mẽ hơn.
Chúng tôi đã nộp bằng sáng chế đầu tiên cho sản phẩm lên men ở Singapore vào tháng 1 và chúng tôi tiếp tục sử dụng quy trình lên men này để tạo ra các dòng sản phẩm khác nhau, hướng tới các loài rong biển khác nhau trong tương lai.
Trong tương lai, chúng tôi cũng muốn chuyển sang mua rong biển ướt thay vì rong biển khô. Điều đó sẽ làm giảm chi phí và sản phẩm của chúng tôi sẽ trở nên bổ dưỡng hơn rất nhiều.
Hiện tại, với hoạt động phát triển sản phẩm, Seadling đang ở đâu và ông hy vọng sẽ phát triển như thế nào trong vòng 18 tháng tới?
Hiện tại chúng tôi đang cung cấp cho các nhà sản xuất thức ăn cho thú cưng ở Malaysia và Singapore. Vào giữa năm nay, chúng ta sẽ có một sản phẩm của một nhà sản xuất Mỹ. Chúng tôi cũng có quan hệ đối tác phát triển sản phẩm với Nestle, Mars và Thai Union. Tôi kỳ vọng trong vòng 18 tháng tới, chúng tôi sẽ sẵn sàng tung ra thị trường với tư cách là một nhà sản xuất doanh nghiệp hàng đầu.
Công ty ông có một phòng thí nghiệm, một trại giống, các lô thử nghiệm trên biển. Không giống như các nhà sản xuất sản phẩm rong biển khác, ông quyết định tích hợp theo chiều dọc. Tại sao vậy?
Toàn bộ lý do khiến chúng tôi tập trung vào việc cải thiện việc trồng rong biển trước hết là khả năng mở rộng. Thứ hai, để đảm bảo tương lai của doanh nghiệp, chúng tôi đang có kế hoạch trở thành một nhà sản xuất lớn. Nếu bạn không có khối lượng và chất lượng nguyên liệu thô đảm bảo thì bạn không có khả năng mở rộng hoạt động kinh doanh. Vậy thì hãy buông tay.
Tuy nhiên, về lâu dài, nỗ lực mà chúng tôi đang thực hiện hiện nay sẽ mang lại cho chúng tôi cơ hội cấp phép sở hữu trí tuệ của chúng tôi cho những người chơi khác trong ngành. Chẳng hạn, nếu một công ty nhựa sinh học muốn bắt đầu trồng ở Đông Nam Á, chúng tôi có thể hợp tác với họ để giúp họ trồng.
Ông đề cập đến sở hữu trí tuệ trồng trọt. Chúng ta nên hiểu điều đó như thế nào?
Có một số khía cạnh đối với sở hữu trí tuệ mà chúng tôi đang phát triển. Đầu tiên là ở giai đoạn hạt giống: quá trình tạo ra và ươm hạt giống mà chúng tôi đang phát triển đang cho thấy lợi thế tăng trưởng.
Khía cạnh thứ hai là lịch canh tác: biết trồng cây gì vào thời điểm nào. Chúng tôi đang xây dựng kiến thức về loại giống cụ thể nào phát triển tốt nhất ở một địa điểm cụ thể vào một thời điểm cụ thể. Khi chúng tôi đã xác định rõ phương pháp đó, chúng tôi có thể tự tin áp dụng phương pháp đó vào một địa điểm mới.
Và cuối cùng là di truyền. Chúng tôi dự định phát triển các giống của riêng mình và chúng tôi có khả năng đăng ký các giống của mình để được cấp trạng thái giống cây trồng. Nhưng đó chỉ là một phần của vấn đề nan giải. Hiện tại, rất nhiều lợi ích mà chúng tôi đang thấy đều đến từ những cải tiến ở giai đoạn ươm giống và xây dựng lịch nuôi.
Ông sẽ đề xuất như thế nào để hỗ trợ nông dân trồng rong biển quy mô nhỏ đồng thời đạt được mức giá thấp hơn cần thiết cho các thị trường hàng hóa lớn?
Tôi nghĩ làm việc với nông dân sản xuất nhỏ là một cách tuyệt vời để mở rộng quy mô ngành rong biển ở các nước đang phát triển vùng nhiệt đới. Trước hết, bởi vì họ có nhiều kinh nghiệm – ngày nay họ đã làm được điều đó. Và có rất nhiều trong số họ làm được điều đó. Chúng ta đừng quên rằng nhiều ngành công nghiệp lớn khác ở các nước nhiệt đới, chẳng hạn như ca cao, cũng do các hộ sản xuất nhỏ đảm nhiệm.
Cải thiện cách họ nuôi trồng là chìa khóa đối với chúng tôi. Kỹ thuật họ sử dụng để trồng không hề thay đổi trong suốt 50 năm qua. Có cơ hội để chúng ta tăng gấp đôi, gấp ba, gấp bốn những gì họ đang phát triển ngày nay. Điều đó không có nghĩa là nó đơn giản. Những người không quen thuộc với khu vực này thường không nắm bắt được sự đa dạng to lớn ở đây về các nhóm văn hóa, ngôn ngữ, truyền thống. Làm việc với nông dân trồng rong biển quy mô nhỏ không phải là một giải pháp dễ dàng, cắm vào là chạy mà cần có thời gian và công sức để tạo dựng niềm tin với cộng đồng.
Ông làm việc với Bajau và Suluk (một số nhóm dân tộc Austronesia thiểu số vùng hải đảo Đông Nam Á – PV), những người không quốc tịch sống trên biển trong điều kiện đôi khi khó khăn. Điều đó có tạo thêm trở ngại không?
Ở đây tôi sẽ đề cập đến Al-Jeria Abdul, giám đốc điều hành cấp cao của chúng tôi về khả năng tiếp cận và tác động. Cô ấy giải thích: “Không dễ để thay đổi suy nghĩ của người nông dân. Việc đến trường của các em rất khó khăn vì các em ở xa, không có giấy tờ hợp lệ; ít người biết chữ. Họ cảnh giác với người ngoài và không nhanh chóng đón nhận sự thay đổi. Mặc dù bản thân tôi là người Bajau nhưng việc thay đổi suy nghĩ của nông dân có thể thực sự là một thách thức.”
Chúng tôi đã hợp tác với một số nông dân kể từ năm 2019, khi chúng tôi lần đầu tiên đến đây. Trong dự án Ecofarm, chúng tôi thay thế nông cụ của họ bằng phao bền hơn và nylon thay vì dây raffia bằng nhựa. Kể từ đó, họ đã cho thấy sự thay đổi trong lối sống, họ nhận thức rõ hơn về các vấn đề ô nhiễm nhựa. Nhưng nghèo đói khiến mọi người luôn phải suy nghĩ trước tiên, ‘tôi cho con mình ăn gì?’, thay vì ‘tôi nên làm gì cho đại dương?’ Đó là thực tế. Tuy nhiên, chúng tôi tin rằng những thay đổi nhỏ có thể phát triển thành những thành tựu lớn hơn”, Al-Jeria Abdul kết luận.
