Nghề nuôi tôm tại Việt Nam đang phải đối mặt với hai thách thức lớn: lợi nhuận thấp và suy thoái môi trường. Trong bối cảnh này, CK, người sáng lập Rongbient, đã giới thiệu một mô hình nuôi tôm mới kết hợp rong biển, nhằm giải quyết cả hai vấn đề trên.
Mô hình này sử dụng rong biển làm bộ lọc sinh học, thành phần thức ăn và còn tạo ra nguồn thu nhập bổ sung cho những nông dân quy mô nhỏ.
Bài viết từ TheFishSite nêu rõ rằng mô hình này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả sản xuất tôm mà còn đóng góp vào bảo vệ môi trường, mang lại lợi ích cho cộng đồng nông dân nhỏ lẻ, đồng thời hướng tới một tương lai bền vững cho ngành nuôi trồng thủy sản.
Khi đối mặt với thực tế về nuôi tôm ở Việt Nam , thật khó để không kết luận rằng ngành này vẫn rất kém hiệu quả, đồng thời phải vật lộn để hạn chế những tác động tiêu cực của nó đến môi trường.
Một tấn tôm từ các trang trại thâm canh chịu trách nhiệm cho 14 tấn khí thải carbon , trong khi thức ăn được nhập khẩu và sử dụng kháng sinh cao, dẫn đến chi phí sản xuất gấp đôi so với đối thủ cạnh tranh hàng đầu Ecuador .
Mặt khác, hoạt động nuôi tôm quảng canh của các hộ nông dân nhỏ lẻ không được xử lý nước và cực kỳ kém hiệu quả: kết quả là, chưa đến một phần ba số tôm sống sót, người nông dân kiếm được rất ít tiền, ao hồ bị xuống cấp và chất thải được thải trực tiếp ra môi trường.
Ngoài ra, do chủ yếu là canh tác mở rộng, diện tích đất sử dụng cho ao nuôi tôm ở Việt Nam cũng đáng kể. Với gần 750.000 ha, gấp khoảng ba lần so với Ecuador, ngay cả khi sản lượng thấp hơn.
“Đó là những câu hỏi đã khởi đầu cho Rongbient ”, CK nói: “làm thế nào chúng ta có thể cải thiện năng suất của những vùng đất này và tăng thu nhập cho người nông dân, đồng thời giảm chi phí cho các trang trại thâm canh và tác động môi trường liên quan? Rong biển, đặc biệt là Gracilaria, sau đó đã trở thành giải pháp của chúng tôi”.
Một cách mới để trồng Gracilaria
Indonesia là nước trồng Gracilaria lớn nhất trong nhiều thập kỷ, cung cấp cho ngành công nghiệp agar của thế giới. Theo truyền thống, Gracilaria được trồng ở đáy ao, thường có thêm phân bón để đẩy nhanh quá trình.
Rongbient thay vào đó sử dụng một cấu trúc lưới trên đỉnh ao nuôi tôm. Như CK giải thích: “Chúng tôi quyết định sử dụng lưới bề mặt để tiếp cận ánh sáng mặt trời trực tiếp và cải thiện tốc độ tăng trưởng.
Nó cũng cần phải là một lưới khá mịn, vì Gracilaria dễ bị vỡ và bạn có khả năng mất rất nhiều sinh khối xuống đáy ao. Tất nhiên, vì nuôi ghép với tôm, chúng tôi không cần phải bổ sung thêm chất dinh dưỡng như họ làm ở Indonesia.
“Với thử nghiệm đầu tiên, chúng tôi đạt được tốc độ tăng trưởng khoảng 2,5 phần trăm mỗi ngày. Hiện tại, chúng tôi đạt 3,2 phần trăm mỗi ngày, nhưng chúng tôi biết vẫn còn chỗ để cải thiện – chúng tôi thậm chí còn chưa bắt đầu tối ưu hóa chủng loại này.”
Công ty khởi nghiệp sử dụng hệ thống cho thuê để khuyến khích áp dụng. “Chúng tôi không yêu cầu nông dân thay đổi hoàn toàn cách làm của họ.
Chúng tôi đặt hệ thống canh tác lên trên ao và để nó phát triển. Cứ hai tháng một lần, chúng tôi đến và lấy sản phẩm thu hoạch. Không có chi phí trả trước, người nông dân chỉ trả cho chúng tôi phí thuê vào thời điểm thu hoạch”, CK cho biết.
“Chúng tôi hiện đang canh tác thử nghiệm trên một vài hecta đất và đã có thể tăng gấp đôi thu nhập của người nông dân nhờ bán rong biển và cải thiện tỷ lệ sống của tôm từ 33% lên 42%”, ông nói thêm.
Phản hồi
Sau khi thu hoạch, Rongbient chế biến rong biển thành phụ gia thức ăn cho các trang trại nuôi tôm thâm canh. Phụ gia thức ăn từ rong biển đang dần được ưa chuộng trên khắp Châu Á vì chúng cho thấy kết quả tốt trong việc giảm tỷ lệ mắc EHP, WFS và EMS , đồng thời cải thiện FCR , thậm chí có khả năng chống lại Vibrio .
Tại Việt Nam, Rongbient đã chứng kiến những kết quả tích cực tương tự trong dự án thí điểm của mình.
CK mở rộng: “Chúng tôi đã thấy tỷ lệ sống sót tăng lên. Sản lượng tăng từ 5 đến 8 phần trăm. Mặc dù chúng tôi đã chứng kiến tỷ lệ chuyển đổi thức ăn giảm, nhưng trọng tâm chính của chúng tôi là các chất phụ gia thức ăn: kháng sinh, men vi sinh, v.v. Cho đến nay, chúng tôi đã giảm được 20 phần trăm lượng sử dụng.
“Chúng tôi sắp bắt đầu một dự án thí điểm với một trong những nhà xuất khẩu tôm lớn nhất để có thêm dữ liệu và cải thiện những con số đó. Chúng tôi đặt mục tiêu cắt giảm 50 phần trăm việc sử dụng chất phụ gia nếu chúng tôi có đủ nguồn lực để thiết kế sản phẩm.
“Cấu trúc chi phí nuôi tôm ở Việt Nam là 50 đến 70 phần trăm cho thức ăn, với các chất phụ gia chiếm 20 đến 30 phần trăm khác. Nếu bạn có thể cắt giảm 50 phần trăm các chất phụ gia đó, nghĩa là sẽ giảm 10 đến 15 phần trăm tổng chi phí.
Con số đó gần bằng biên lợi nhuận hàng năm của người nông dân. Nếu chúng ta cũng có thể tăng tỷ lệ sống sót một chút, chúng ta có thể tăng gấp đôi lợi nhuận của người nông dân. Đó là đề xuất giá trị của chúng tôi.
“Điều đáng nói là việc sử dụng kháng sinh bị cấm thường xuyên dẫn đến việc tôm Việt Nam bị từ chối nhập khẩu vào Hoa Kỳ và EU, do đó, đây không chỉ là vấn đề tiết kiệm chi phí”.
Mở rộng
Với gần nửa triệu đô la tiền đặt hàng trước, Rongbient đang ở vị thế đáng ghen tị khi gặp vấn đề về thiếu nguồn cung rong biển thay vì thiếu nhu cầu.
CK cho biết: “Chúng tôi bắt đầu ở Cà Mau, Đồng bằng sông Cửu Long, nơi chúng tôi hiện có một số hecta đang canh tác. Chúng tôi đang triển khai thêm một vài hecta nữa trong quý tới để tạo thêm sức hút và doanh thu.
Các đối tác chính phủ của chúng tôi thực sự tích cực về hệ thống của chúng tôi. Họ nói với chúng tôi: ‘nếu bạn có thể tăng gấp đôi thu nhập của những người nuôi tôm, chúng tôi muốn điều này trong cộng đồng của chúng tôi.
Nếu bạn có thể mở rộng quy mô lên 20.000-30.000 ha, thì điều đó đủ tốt cho chúng tôi. Nhưng nếu bạn có thể làm nhiều hơn, thì thậm chí còn tốt hơn nữa.’
Diện tích nuôi tôm ở Cà Mau là 280.000 ha nên tiềm năng rất lớn.”
Mặc dù kết quả ban đầu cho đến nay rất khả quan, việc tìm nguồn tài chính để mở rộng giải pháp này đang tỏ ra là một thách thức.
Như CK đã lưu ý: ”Chúng tôi hiện đang cố gắng huy động 500.000 đô la trong vòng hạt giống để mở rộng nguồn cung và cải thiện quy trình chế biến, nhưng Việt Nam được coi là thị trường quá rủi ro hoặc quá nhỏ đối với các nhà đầu tư quốc tế, trong khi các nhà đầu tư trong nước thường thích một khái niệm đã được chứng minh ở nước ngoài và có thể điều chỉnh phù hợp với bối cảnh địa phương.
“Đối với một người xuất thân từ lĩnh vực phần mềm như tôi, việc cố gắng tìm kiếm nguồn tài trợ cho một giải pháp thực tế như thế này cho đến nay là một trải nghiệm đáng suy ngẫm.”
Trường Giang theo thefishsite
