Ngành công nghiệp hải sản luôn đầy thử thách, nơi mọi yếu tố như thời tiết, nhiệt độ nước biển, lượng cá, mô hình di cư, và biến đổi khí hậu có thể thay đổi nhanh chóng và ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động đánh bắt.
Mọi thứ, từ sự thừa thãi đến thiếu hụt nguồn cung, đều là hệ quả của những biến động không thể dự đoán trước. Cùng với đó, chất lượng hải sản cũng biến đổi không ngừng, phụ thuộc vào các yếu tố môi trường, phương pháp đánh bắt, thời tiết, và quy trình xử lý từ biển vào bờ.
Đặc biệt, nuôi trồng thủy sản cũng không thoát khỏi những biến động này, khi các yếu tố như ô nhiễm, dịch bệnh, hay biến đổi môi trường luôn có thể ảnh hưởng đến sản lượng và chất lượng của cá và tôm. Ngành công nghiệp này, dù mang lại cơ hội lớn, nhưng không thiếu thách thức và rủi ro.
Để đối mặt với những khó khăn này, trí tuệ nhân tạo (AI) đã trở thành một hy vọng lớn, hứa hẹn sẽ giúp ngành hải sản không chỉ dự đoán mà còn tối ưu hóa quá trình, mang lại sự ổn định và lợi nhuận cao hơn.
Dự đoán – Cái nhìn về tương lai
Trí tuệ nhân tạo, hay “máy dự đoán”, được định nghĩa trong cuốn sách Prediction Machines: The Simple Economics of Artificial Intelligence là một công cụ mạnh mẽ giúp dự đoán những gì chưa biết từ những dữ liệu sẵn có.
Theo đó, AI không chỉ tạo ra những dự đoán về tương lai mà còn có thể rút ra thông tin giá trị từ hiện tại và quá khứ, từ những vấn đề phức tạp như phát hiện gian lận đến phân loại tế bào ác tính.
AI mở ra khả năng giúp ngành công nghiệp hải sản dự đoán chính xác hơn, nhanh chóng hơn, và quan trọng là chi phí thấp hơn – từ đó nâng cao lợi nhuận và thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành.
Các lĩnh vực khác nhau của chuỗi giá trị hải sản bao gồm đánh bắt, nuôi trồng, lập kế hoạch, sản xuất và kiểm soát chất lượng
Cách AI đang thay đổi ngành hải sản
Ngày nay, AI không còn là một khái niệm xa vời mà đã trở thành một phần quan trọng trong ngành công nghiệp hải sản. Các công nghệ như điện toán đám mây, Internet vạn vật (IoT), cảm biến thông minh, và các chip máy tính hiện đại đã tạo ra nền tảng vững chắc cho AI, giúp nó ngày càng thông minh hơn.
Thực tế, AI đang giúp ngành thủy sản không chỉ ở mức độ dự đoán mà còn ở việc tự động hóa và phân tích dữ liệu một cách nhanh chóng và chính xác.
Bằng cách tối ưu hóa các quy trình như kiểm tra chất lượng, phân tích hình ảnh, và dự đoán sản lượng, AI đang giúp ngành này tiết kiệm chi phí, cải thiện chất lượng sản phẩm, và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.
Từ đánh bắt đến chế biến: Sự chuyển mình mạnh mẽ của ngành
Một yếu tố quan trọng trong ngành hải sản là việc ứng dụng AI trong cả chuỗi cung ứng – từ đánh bắt, nuôi trồng đến chế biến. Trong nuôi trồng thủy sản, AI giúp giảm chi phí cho ăn và giảm tỷ lệ tử vong, đồng thời tối ưu hóa các yếu tố môi trường để cải thiện sản lượng và chất lượng.
Tuy nhiên, trong nghề cá, sự phát triển của AI đang chậm hơn, chủ yếu tập trung vào việc giám sát và tuân thủ các quy định.
Tại các nhà máy chế biến hải sản, AI đang giúp cải thiện việc quản lý dữ liệu, kiểm tra chất lượng và tăng cường khả năng truy xuất nguồn gốc. Dữ liệu thu thập từ các nhà máy đóng hộp, đặc biệt là cá ngừ, có thể được sử dụng để dự đoán chất lượng và sản lượng, từ đó tối ưu hóa quá trình sản xuất và tăng cường lợi nhuận.
Những nghiên cứu sáng tạo như mô hình dự đoán sản lượng và trọng lượng ráo nước của cá ngừ đang dần mở ra một tương lai mới, nơi dữ liệu và AI giúp giảm thiểu chi phí và tối ưu hóa quy trình sản xuất.
Tầm quan trọng của dữ liệu và AI trong ngành hải sản
Cũng như bất kỳ ngành công nghiệp nào, dữ liệu chính là nguồn tài nguyên quý giá. Những công ty hải sản nào nắm vững dữ liệu của mình, học hỏi và áp dụng AI vào các quy trình sản xuất, sẽ là những người chiến thắng trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Thực tế cho thấy, AI không chỉ giúp ngành hải sản cải thiện lợi nhuận mà còn thúc đẩy tính bền vững và minh bạch trong chuỗi cung ứng.
Chính vì vậy, lời khuyên dành cho các công ty hải sản trong hành trình áp dụng AI rất rõ ràng: số hóa dữ liệu, ưu tiên những thay đổi nhỏ nhưng hiệu quả và không ngừng học hỏi.
Khi áp dụng AI, mỗi công ty sẽ tìm ra cách tối ưu hóa quy trình, giảm thiểu chi phí, và góp phần xây dựng một ngành hải sản bền vững hơn, từ việc cải thiện chất lượng sản phẩm đến việc giảm gian lận trong chuỗi cung ứng.
Chúng ta đang sống trong một thời đại mà thông tin và dữ liệu là chìa khóa để đạt được lợi thế cạnh tranh. Trí tuệ nhân tạo không chỉ là công cụ hỗ trợ, mà là người đồng hành quan trọng trong hành trình thay đổi ngành hải sản.
Các công ty nào không kịp nắm bắt xu hướng này, có thể sẽ bị tụt lại phía sau. Dữ liệu tốt, sự đổi mới không ngừng và việc áp dụng công nghệ sẽ tạo ra một ngành hải sản mạnh mẽ hơn, thông minh hơn và bền vững hơn trong tương lai.
Trường Giang theo nfoFish
