Một hiểm họa đến từ thói quen tưởng chừng vô hại
Mỗi năm, hàng nghìn tấn kem chống nắng được thoa lên da người trước khi họ bơi, lặn, chơi thể thao hoặc du lịch biển. Điều không mấy ai để ý là khi chúng ta bước xuống nước, một phần hóa chất từ các loại kem ấy sẽ trôi ra biển.
Theo tổ chức giáo dục môi trường Sea Smart School (2024), nhiều sản phẩm chống nắng phổ biến chứa các thành phần như oxybenzone, octinoxate, và parabens – những chất có khả năng gây tẩy trắng san hô, ảnh hưởng tới hệ gen của sinh vật biển, thậm chí gây đột biến ở một số loài phù du và động vật thân mềm.
“Bảo vệ làn da không đồng nghĩa với làm tổn thương đại dương.”
— Sea Smart School (2024)
Mức độ độc hại chỉ tính bằng vài phần tỷ cũng đủ ảnh hưởng đến cả hệ sinh thái.
Tại các vùng biển được bảo tồn như Hawaii, Palau, Bonaire (Hà Lan) hay Key West (Mỹ), những chất này đã bị cấm hoàn toàn khỏi các sản phẩm bán tại địa phương.
Hành động thiết thực: Chọn sản phẩm thân thiện với đại dương
Trong hướng dẫn của mình, Sea Smart School khuyến nghị người tiêu dùng nên ưu tiên sử dụng kem chống nắng khoáng chất (mineral sunscreen), cụ thể là sản phẩm có zinc oxide hoặc titanium dioxide không ở dạng hạt nano. Đây là những thành phần an toàn cho san hô, không gây tích lũy sinh học và cũng không ảnh hưởng đến người dùng.
Một số nhãn hiệu uy tín trên thế giới đã được chứng nhận bởi tổ chức Protect Land & Sea, hoặc đánh giá tích cực bởi EWG (Environmental Working Group) – những tổ chức độc lập chuyên đánh giá độ an toàn sản phẩm tiêu dùng với môi trường.
6 cách để dùng kem chống nắng không gây hại đại dương
Chọn kem khoáng với zinc oxide/titanium dioxide (không nano)
Tránh sản phẩm có oxybenzone, octinoxate, parabens
Ưu tiên nhãn “reef-safe” có chứng nhận độc lập
Mặc đồ chống UV để giảm lượng kem cần dùng
Dùng bao bì thân thiện môi trường, tránh nhựa dùng một lần
Thoa kem đúng cách: trước khi ra nắng 15 phút, thoa lại sau mỗi 2 giờ
Thay đổi nhỏ – tác động lớn
Có lẽ ít ai nghĩ một tuýp kem nhỏ trong ba lô du lịch lại có thể là một mảnh ghép trong nỗ lực toàn cầu bảo vệ đại dương.
Nhưng chính từ những lựa chọn cá nhân – như đọc kỹ nhãn sản phẩm, mặc áo chống nắng hay ưu tiên bao bì có thể tái chế – ta đang góp phần xây dựng một tương lai nơi con người và đại dương cùng tồn tại hài hòa.
Việc thay đổi thói quen không chỉ tốt cho làn da, mà còn là lời cam kết bảo vệ bản sắc sinh thái – nơi có những rạn san hô, đàn cá, và sự sống mà biển đã nuôi dưỡng qua hàng triệu năm.
Trang Hồng
