Các tỉnh, thành vùng ĐBSCL đã và đang đối mặt nhiều thách thức trước tình trạng sạt lở bờ biển và bờ sông diễn biến khó lường

Những ngày qua, dù mới bước vào đầu mùa mưa nhưng tình trạng sạt lở đã diễn biến phức tạp ở nhiều nơi tại ĐBSCL. Do đó, không chỉ chủ động xây dựng kịch bản ứng phó lâu dài, ngành chức năng các địa phương còn triển khai nhiều giải pháp phòng chống sạt lở trước mắt để bảo đảm an toàn cho người dân.
Sạt lở khắp nơi
An Giang là tỉnh thuộc khu vực đầu nguồn sông Tiền và sông Hậu nên nhiều năm qua, tình trạng sạt lở tại địa phương này luôn diễn biến phức tạp.
Mới đây, chỉ trong vòng 1 tuần, tại huyện Chợ Mới và huyện Châu Thành đã xảy ra 4 vụ sạt lở. Trong đó, vụ sạt lở xảy ra tại xã Long Điền B, huyện Chợ Mới làm 6 căn nhà (phần sàn lấn bờ sông) bị kéo xuống nước, 4 căn khác bị ảnh hưởng nặng; ước thiệt hại khoảng 2 tỉ đồng.
Theo đánh giá của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh An Giang, các vụ sạt lở gần đây được xác định đều do dòng chảy tác động, bởi những căn nhà bị ảnh hưởng có vị trí ngay đoạn cong của sông rạch. Việc giao thông của các phương tiện đường thủy và tải trọng của những công trình xây dựng ven sông rạch cũng góp phần dẫn đến tình trạng sạt lở.
Tại TP Cần Thơ, nhiều vụ sạt lở cũng đã xảy ra trong 2 tuần qua, làm hư hại đường giao thông và nhà dân ở một số khu vực. Trong đó, vụ sạt lở tại phường Long Hưng, quận Ô Môn làm sụp lún một đường giao thông, ảnh hưởng việc đi lại của người dân.
Đáng lưu ý, tuyến đường này vừa được thi công hoàn thiện cuối năm 2024. Đoạn sạt lở dài khoảng 46 m, toàn bộ mặt đường nhựa rộng 4 m bị sụp lún, rất may không gây thiệt hại về người.
Bà Lê Thị Tuyết, ngụ phường Long Hưng, lo ngại: “Tuyến đường này nằm sát bờ sông nên thường xuyên bị sạt lở, ảnh hưởng đến giao thông trong khu vực. Trước khi tuyến đường xảy ra sự cố, người dân đã phát hiện các dấu hiệu bất thường và chủ động cắm cọc cảnh báo nguy hiểm. Chúng tôi mong ngành chức năng sớm gia cố tuyến đường, khắc phục sụp lún để người dân đi lại”.
Trong khi đó, tại tỉnh Trà Vinh, từ đầu tháng 4-2025 đến nay, triều cường kết hợp gió mạnh đã làm vỡ 8 đoạn đê bao với tổng chiều dài khoảng 100 m, làm sạt lở nhiều đoạn khác dài khoảng 680 m ở cồn Hô, xã Mỹ Đức, huyện Càng Long.
Còn tại tỉnh Cà Mau, theo Sở Nông nghiệp và Môi trường, trên địa bàn hiện có tổng cộng 83 km bờ biển sạt lở nguy hiểm và đặc biệt nguy hiểm; 425 km bờ sông bị sạt lở hoặc có nguy cơ sạt lở…
Triển khai nhiều giải pháp
Ông Nguyễn Thanh Tùng, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Cà Mau, cho biết thời gian qua, địa phương đã nâng cấp tuyến đê biển Tây đoạn từ Sông Đốc đến Khánh Hội và đoạn từ Hương Mai đến Tiểu Dừa với tổng chiều dài 51,3 km, đồng thời xây dựng khoảng 93 km kè bảo vệ bờ biển với tổng kinh phí 3.590 tỉ đồng.
Các cơ quan chức năng tỉnh Cà Mau đang phối hợp với các đơn vị liên quan tiếp tục triển khai dự án xây dựng đê biển Tây từ Cái Đôi Vàm đến Kênh Năm; kè phòng chống sạt lở các đoạn xung yếu từ cửa biển Sông Đốc đến cửa biển Bảy Háp.
Bên cạnh đó, khắc phục các đoạn sạt lở khu vực cửa kênh Lung Ranh, cửa Khánh Hội, bờ biển xã Khánh Hải với chiều dài 7 km thuộc dự án kết hợp bảo vệ vùng ven biển với phục hồi đai rừng ngập mặn tỉnh Cà Mau và Kiên Giang… Cà Mau cũng đã xây dựng 9,2 km kè bảo vệ bờ sông với kinh phí khoảng 391 tỉ đồng.
“Công trình kè các đoạn bờ sông, cửa biển được đầu tư không chỉ giúp khắc phục tình trạng sạt lở mà còn góp phần lập lại trật tự xây dựng công trình, nhà ở cho phù hợp với biến đổi khí hậu, tạo mỹ quan cho các khu vực” – ông Nguyễn Thanh Tùng đánh giá.
Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cà Mau kiến nghị Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai xem xét, tham mưu cho Bộ Nông nghiệp và Môi trường trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Phòng chống sạt lở bờ biển, bờ sông đến năm 2030, định hướng đến năm 2050 trên địa bàn Cà Mau. Đồng thời, tham mưu cấp thẩm quyền hỗ trợ kinh phí để tỉnh thực hiện thành công đề án.
Tại Bạc Liêu, để hạn chế sạt lở và giảm nhẹ thiệt hại, UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch “Thực hiện đề án phòng chống sạt lở bờ sông, bờ biển trên địa bàn đến năm 2030”. Bạc Liêu xác định trên địa bàn có 77 khu vực sạt lở bờ sông và 6 khu vực sạt lở bờ biển với tổng chiều dài hơn 596 km.
Theo đề án, Bạc Liêu có 50 dự án, công trình cần đầu tư từ nay đến năm 2030 với kinh phí dự kiến khoảng 28.035 tỉ đồng. Sở Nông nghiệp và Môi trường kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất Bộ Tài chính và Thủ tướng Chính phủ xem xét hỗ trợ Bạc Liêu 2.161 tỉ đồng để thực hiện các dự án đầu tư ở khu vực sạt lở xung yếu, cấp bách nhằm bảo vệ công trình, khu dân cư và việc sản xuất của người dân.
Trong khi đó, để việc phòng chống sạt lở đạt hiệu quả, ông Nguyễn Ngọc Hè, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ, yêu cầu các quận – huyện thường xuyên kiểm tra những khu vực có nguy cơ cao nhằm kịp thời phát hiện, giúp người dân hạn chế thiệt hại về người và của. Chi cục Thủy lợi TP Cần Thơ cần có báo cáo, đề xuất giải pháp cụ thể để Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự – Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn thành phố trình Thường trực UBND thành phố xem xét, đầu tư công trình khắc phục sạt lở khẩn cấp.
Đối với sự cố sạt lở đê bao cồn Hô ở Trà Vinh mới đây, theo ông Lê Văn Hẳn, Chủ tịch UBND tỉnh, địa phương đã ban hành quyết định công bố tình huống khẩn cấp. Lãnh đạo tỉnh Trà Vinh cũng giao UBND huyện Càng Long thực hiện ngay việc cắm biển cảnh báo các khu vực có nguy cơ sạt lở trong thời gian tới; chuẩn bị vật tư, nhân lực, phương tiện, sẵn sàng chủ động ứng phó, xử lý khi xảy ra sạt lở.
Thực hiện “4 tại chỗ”
Ông Nguyễn Huỳnh Trung, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Kiên Giang, cho biết để chủ động phòng ngừa diễn biến bất thường của thời tiết và tình trạng sạt lở, địa phương đã tập trung đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, ứng dụng khoa học – công nghệ, xây dựng dữ liệu, công cụ hỗ trợ điều hành ứng phó thiên tai. Trong đó, áp dụng phần mềm WebGIS để cập nhật tình hình sạt lở bờ sông, xói lở bờ biển trên địa bàn…
“Khi sự cố xảy ra, việc chỉ đạo, ứng phó được tiến hành linh hoạt, xuyên suốt từ tỉnh đến cơ sở; triển khai thực hiện phòng chống thiên tai theo phương châm “4 tại chỗ”, góp phần hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại về người và tài sản.
Kiên Giang hiện có hơn 13.000 người tham gia lực lượng xung kích phòng chống thiên tai. Lực lượng này được tập huấn kỹ năng tìm kiếm – cứu nạn và được trang bị các dụng cụ cần thiết để sẵn sàng ứng phó khi có tình huống xấu xảy ra” – ông Trung thông tin.
Theo Người Lao Động