Ngành hải sản hiện đang phải đối mặt với nhiều thử thách, từ vấn đề bảo vệ môi trường cho đến việc giành lại lòng tin từ người tiêu dùng, đặc biệt là giới trẻ.
Tại Diễn đàn Tương lai Hải sản 2025, được tổ chức trong khuôn khổ Triển lãm Hải sản Toàn cầu diễn ra vào tháng 4 vừa qua, tại Brussels, Bỉ, các chuyên gia đã thảo luận về các chiến lược giúp ngành hải sản xây dựng niềm tin bền vững và phát triển thị trường tiêu thụ, đặc biệt là đối với người tiêu dùng trẻ tuổi.
Niềm tin là chìa khóa để phát triển
Một nghiên cứu gần đây từ MSC (Hội đồng Quản lý Biển) và công ty tư vấn toàn cầu GlobeScan chỉ ra rằng nhóm người tiêu dùng trẻ, đặc biệt là những người trong độ tuổi từ 18 đến 34, có xu hướng giảm tiêu thụ hải sản vì lý do bảo vệ đại dương.
Theo khảo sát này, 27% người từ 18 đến 24 tuổi và 22% người từ 25 đến 34 tuổi cho biết họ đã giảm lượng tiêu thụ hải sản do lo ngại về vấn đề môi trường. Đáng chú ý, 9% người từ 18 đến 24 tuổi và 6% người từ 25 đến 34 tuổi đã ngừng ăn hải sản hoàn toàn, một dấu hiệu rõ ràng về sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng của giới trẻ.
Ngoài ra, khảo sát cũng cho thấy rằng hơn 70% số người trong độ tuổi này sẵn sàng làm nhiều hơn nữa để bảo vệ đại dương. Điều này chỉ ra rằng việc xây dựng một thương hiệu hải sản có trách nhiệm và bền vững sẽ giúp thu hút được sự quan tâm của nhóm khách hàng tiềm năng này.
Thu hút người tiêu dùng trẻ: Nhu cầu về bền vững và đạo đức
Mặc dù tính bền vững đóng vai trò quan trọng trong quyết định của người tiêu dùng trẻ, nhưng theo Ishbel Matheson, Giám đốc Truyền thông của MSC, yếu tố chi phí vẫn là yếu tố tiên quyết.
Thực tế, trong bối cảnh kinh tế hiện tại, người tiêu dùng vẫn ưu tiên các sản phẩm có mức giá hợp lý và khả năng chi trả. Do đó, các nhà sản xuất hải sản cần phải tạo ra các sản phẩm không chỉ bền vững mà còn có giá cả phải chăng.
Giám đốc điều hành của followfood, Julius Palm, một công ty hải sản bền vững tại Đức, chia sẻ rằng mặc dù tính bền vững là một yếu tố quan trọng đối với thế hệ Z và người tiêu dùng trẻ tuổi, nhưng chi phí vẫn là động lực lớn nhất thúc đẩy doanh số bán hàng.
Palm cho biết, followfood mặc dù có giá cao hơn 15-30% so với các thương hiệu khác, nhưng nhờ vào việc xây dựng một thương hiệu dựa trên cam kết bảo vệ môi trường, họ vẫn thành công gấp năm lần so với các đối thủ cạnh tranh.
Theo Palm, điều quan trọng là các thương hiệu phải mang lại cho người tiêu dùng cảm giác an tâm khi lựa chọn sản phẩm: “Chúng ta cần giúp người tiêu dùng nhận ra rằng họ không cần phải lo lắng về sản phẩm mình mua, vì chúng tôi đã chịu trách nhiệm về nguồn cung cấp bền vững và tính minh bạch.”
Truyền tải thông điệp minh bạch
Mặc dù có nhiều nghiên cứu và khảo sát cho thấy người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến tính bền vững, Nghiên cứu từ NESI chỉ ra rằng vẫn còn một khoảng cách lớn giữa ý định mua hàng bền vững và hành động thực tế của người tiêu dùng. Kate Cowell, Giám đốc của NESI, nhận định rằng ngành hải sản vẫn chưa thực hiện tốt việc truyền tải các thông điệp rõ ràng và nhất quán về tính bền vững của sản phẩm.
Việc thiếu sự minh bạch và sự lẫn lộn trong các thông điệp truyền thông khiến người tiêu dùng không biết nên tin vào đâu. Cowell nhấn mạnh rằng vai trò của ngành hải sản là phải truyền tải thông điệp một cách rõ ràng, có trách nhiệm và dễ hiểu, đồng thời làm nổi bật các chứng nhận bền vững như MSC, để người tiêu dùng có thể tự tin khi lựa chọn sản phẩm.
Lợi thế về minh bạch và trách nhiệm
Một trong những yếu tố then chốt giúp các thương hiệu hải sản thành công trong việc thu hút người tiêu dùng trẻ là minh bạch về nguồn gốc và quy trình sản xuất. Nhãn MSC (Marine Stewardship Council) đã trở thành một biểu tượng quan trọng trong ngành hải sản bền vững. Ishbel Matheson cho biết, nhãn này đã trở nên dễ nhận biết hơn và là một yếu tố không thể thiếu trong chiến lược xây dựng thương hiệu bền vững.
Việc áp dụng các chứng nhận như MSC không chỉ giúp các thương hiệu chứng minh cam kết bảo vệ môi trường mà còn tạo dựng niềm tin lâu dài với người tiêu dùng. Như Julius Palm chia sẻ, việc có một nhãn hiệu uy tín như MSC giúp người tiêu dùng yên tâm rằng họ đang tiêu thụ sản phẩm có nguồn gốc bền vững và không ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường.
Ngành hải sản Việt Nam có đứng ngoài cuộc?
Tựu chung lại, thông điệp chính của Diễn đàn Tương lai Hải sản 2025 là, ngành hải sản đang đứng trước một cơ hội lớn để phát triển bền vững bằng cách thu hút người tiêu dùng trẻ thông qua tính minh bạch, đạo đức và trách nhiệm xã hội. Tuy nhiên, để thành công, các thương hiệu cần phải tạo ra sản phẩm không chỉ đáp ứng nhu cầu về chất lượng và giá cả mà còn phải có trách nhiệm với môi trường.
Việc áp dụng các tiêu chuẩn bền vững và chứng nhận uy tín sẽ giúp xây dựng niềm tin vững chắc với người tiêu dùng và mở rộng thị trường tiêu thụ hải sản trong tương lai.
Ngành hải sản Việt Nam cũng không ngoài cuộc khi đang đứng trước cơ hội lớn để tái thiết niềm tin từ người tiêu dùng, đặc biệt là thế hệ trẻ. Bằng cách xây dựng các chiến lược truyền thông mạnh mẽ, minh bạch và chú trọng vào bảo vệ môi trường, các thương hiệu hải sản có thể không chỉ giành được lòng tin mà còn mở ra cơ hội phát triển bền vững cho thị trường.
Việc thúc đẩy tiêu dùng xanh, bảo vệ tài nguyên biển và áp dụng các sáng kiến bền vững chính là chìa khóa để ngành hải sản phát triển trong tương lai.
Nguyễn Khang
