Tình hình kinh tế, địa chính trị và nguồn cung sẵn có sẽ ảnh hưởng đáng kể đến thị trường protein động vật toàn cầu vào năm 2025, nhưng trong khi nhu cầu vẫn chưa chắc chắn do biến động kinh tế vĩ mô và thay đổi chính sách, hải sản sẽ vượt qua gia cầm để trở thành nguồn đóng góp hàng đầu vào tăng trưởng nguồn cung protein toàn cầu, theo báo cáo mới của RaboResearch từ Rabobank.
Theo “Triển vọng Protein Động vật Toàn cầu 2025” – có tiêu đề phụ là “Định vị tăng trưởng trong khi quản lý bất ổn” – năm nay sẽ đánh dấu thời điểm then chốt cho sản xuất ở nhiều khu vực và mặt hàng khác nhau. Đồng thời, hải sản sẽ vượt qua những thách thức thương mại toàn cầu để dẫn đầu tăng trưởng sản xuất protein.
Triển vọng nêu rõ: “Hải sản sẽ đóng góp mức tăng trưởng lớn nhất vào nguồn cung cấp protein toàn cầu, soán ngôi gia cầm trở thành ngành tăng trưởng hàng đầu, mặc dù gia cầm cũng sẽ tăng trưởng”.
Dự báo thị trường sẽ chứng kiến nguồn cung cá hồi tăng, trong khi sản lượng tôm sẽ giảm.
“Tổng sản lượng dự kiến sẽ tăng nhanh hơn một chút so với năm 2024, nhờ nuôi trồng thủy sản, đánh bắt tự nhiên và gia cầm”, Angus Gidley-Baird, Chuyên gia phân tích cấp cao của RaboResearch – Protein động vật, cho biết.
“Hải sản và thịt lợn dự kiến sẽ chuyển từ suy giảm sang tăng trưởng, trong khi thịt bò sẽ chuyển từ tăng trưởng sang suy giảm, định hình lại động lực thị trường và chuỗi cung ứng”.
Nuôi trồng thủy sản và đánh bắt tự nhiên dự kiến sẽ tăng trưởng 2,3% theo năm, phục hồi sau mức giảm 0,3% vào năm 2024. Gia cầm sẽ tiếp tục tăng trưởng ổn định, trong khi sản lượng thịt bò sẽ giảm do sự suy giảm ở các khu vực chính. Sản lượng thịt lợn sẽ tăng nhẹ (+0,1%) sau khi tăng trưởng đáng kể từ năm 2021 đến năm 2023 sau khi phục hồi sau dịch tả lợn châu Phi.
Theo Gidley-Baird, tăng trưởng sản xuất các loài trên cạn sẽ chậm lại ở hầu hết các khu vực, với Brazil giảm 1%. Trung Quốc sẽ chứng kiến mức tăng nhỏ sau khi tăng trưởng âm vào năm 2024. Châu Đại Dương sẽ duy trì sản lượng ổn định, trong khi EU-27+Anh, Bắc Mỹ và Đông Nam Á sẽ phải đối mặt với mức tăng trưởng chậm hơn so với năm 2024.
Rabobank dự đoán rằng vào năm 2025, chính sách của chính phủ và kinh tế vĩ mô sẽ định hình nhu cầu và khả năng tiếp cận nguồn cung, với triển vọng cho thấy khi nền kinh tế toàn cầu phấn đấu phục hồi, các thay đổi chính sách dự kiến từ các chính phủ mới có thể đưa ra các biện pháp bảo hộ, dẫn đến thuế quan và chi phí thương mại cao hơn.
Ngân hàng này cũng nói thêm rằng xung đột quân sự có thể làm gián đoạn thêm hoạt động vận chuyển và hàng hóa, tác động đến thương mại toàn cầu và làm tăng sự biến động của thị trường.
Mặc dù áp lực lạm phát đã giảm bớt, các quyết định chính sách có thể đảo ngược xu hướng này, có khả năng làm suy yếu nhu cầu của người tiêu dùng nếu thu nhập không tăng tương ứng, báo cáo cho biết.
Triển vọng cũng khẳng định rằng sự hiện diện và tác động của các bệnh động vật vẫn tiếp tục gây khó khăn cho các nhà sản xuất. Dự đoán rằng trong khi vắc-xin, di truyền và các công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI) không phải là mới, ngành công nghiệp sẽ ngày càng chuyển sang các giải pháp này để quản lý và kiểm soát tốt hơn những thách thức này.
Báo cáo cũng cho biết tính bền vững vẫn là trọng tâm của chuỗi cung ứng protein động vật, với hành động lập pháp và áp lực liên quan đến thiên nhiên gây ra rủi ro chiến lược. Do đó, các công ty được khuyến khích chuẩn bị thu thập dữ liệu khi các hướng dẫn báo cáo phát triển và tìm ra sự tương tác giữa khí hậu, thiên nhiên và nhu cầu pháp lý thông qua các công nghệ mới nổi.
Về cá hồi, RaboResearch dự kiến thị trường toàn cầu sẽ vẫn thắt chặt trong năm nay với mức tăng trưởng 3,5% theo năm. Điều này sẽ theo sau mức tăng ước tính từ 1 đến 2% vào năm 2024. Do đó, giá cá hồi sẽ vẫn mạnh trong năm nay nhưng sự phục hồi nguồn cung cá chất lượng cao có thể khiến giá giảm xuống dưới mức đỉnh điểm được thấy trong nửa đầu năm 2024.
Báo cáo khuyên rằng mặc dù giá dự kiến cho loại cao cấp sẽ thấp hơn, nhưng chất lượng cao hơn sẽ cải thiện giá trung bình thực tế cho nông dân.
Về tôm, triển vọng dự đoán rằng để điều chỉnh theo giá thấp và tình trạng cung vượt cầu, tốc độ tăng trưởng nguồn cung có thể sẽ giảm xuống còn 1 – 2% so với cùng kỳ năm trước vào năm 2025.
“Chúng tôi dự kiến mức tăng trưởng sản lượng của Ecuador sẽ giảm xuống còn một con số – 0% đến 2% vào năm 2024 và 2% đến 3% vào năm 2025 – sau khi đạt mức tăng trưởng hai chữ số trong những năm gần đây.”
Bài viết giải thích rằng sự suy giảm kéo dài trong chi tiêu của người tiêu dùng tại Trung Quốc, thị trường xuất khẩu tôm chính của Ecuador, có thể khiến các nhà sản xuất ngần ngại mở rộng sản xuất nhanh chóng. Tuy nhiên, nếu nền kinh tế Trung Quốc phục hồi mạnh mẽ hơn dự kiến, dự báo này có thể thay đổi.
Rabobank dự đoán sự chậm lại dự kiến trong tăng trưởng nguồn cung sẽ làm giảm tình trạng dư cung hiện nay, có khả năng đánh dấu bước ngoặt cho giá tôm.
“Nhìn chung, trong khi Hoa Kỳ và Châu Âu cho thấy dấu hiệu phục hồi, thị trường Trung Quốc vẫn là mối lo ngại. Thị trường tôm toàn cầu đang chuẩn bị cho sự phục hồi thận trọng, với việc điều chỉnh nguồn cung có khả năng ổn định giá cả và thúc đẩy thị trường cân bằng hơn vào năm 2025”, báo cáo nêu rõ.
Nguyên Hoàng
