Có một tảng băng trôi khổng lồ, nặng đến một nghìn tỷ tấn, mang tên A23a, đang hướng về một hòn đảo xa xôi ở Nam Đại Tây Dương – đảo Nam Georgia. Nhưng câu hỏi đặt ra là: nếu nó thật sự va chạm với đảo, thì chuyện gì sẽ xảy ra? Và liệu nó có thể đi sai hướng trước khi đến đích?
Tảng băng trôi khổng lồ, nhưng có gì đặc biệt?
A23a hiện đang di chuyển với tốc độ và quỹ đạo đã được các vệ tinh theo dõi. Một tảng băng trôi lớn như vậy có thể dễ dàng phá vỡ sự ổn định của một hòn đảo có kích thước chỉ bằng một nửa tảng băng.
Theo các nhà khoa học, nếu không có bất kỳ yếu tố bất ngờ nào như sóng gió mạnh hay dòng hải lưu xoáy, thì A23a có thể đến bờ biển Nam Georgia trong vòng một tháng tới.
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng nhắc nhở rằng đại dương là một môi trường rất khó đoán. Vì vậy, dù hiện tại tảng băng này đang di chuyển theo quỹ đạo như vậy, cũng không thể loại trừ khả năng nó sẽ trôi qua đảo mà không hề chạm vào đất liền.
Thực tế về sự va chạm
Với kích thước lớn gấp đôi Greater London, tảng băng A23a đã tách khỏi thềm băng ở Quần đảo Nam Orkney vào cuối năm 2024 và đang trên đà tiến về Nam Georgia. Hiện tại, tảng băng chỉ cách đảo khoảng 278 km (173 dặm).
Mặc dù có vẻ như sẽ tạo ra một cú va chạm lớn, nhưng các nhà khoa học từ Khảo sát Nam Cực Anh lại cho rằng đây chỉ là một hiện tượng tự nhiên trong vòng đời của các tảng băng.
Các tảng băng thường được “đẩy” ra đại dương khi khối băng lục địa phía sau chúng quá nặng, và sau đó chúng sẽ vỡ ra thành các tảng băng trôi.
Những tác động đến động vật hoang dã
Một trong những điều đáng lo ngại khi tảng băng A23a tiếp cận Nam Georgia là ảnh hưởng của nó đến động vật hoang dã, đặc biệt là chim cánh cụt và hải cẩu. Đảo Nam Georgia là một thiên đường cho các loài động vật biển, nơi có vô số chim cánh cụt Hoàng đế và hải cẩu sinh sống, tìm kiếm thức ăn từ sinh vật phù du quanh đảo.
Nhưng sự xuất hiện của tảng băng trôi sẽ tạo ra một rào cản lớn, buộc những loài này phải di chuyển xa hơn và tốn nhiều thời gian hơn để tìm thức ăn.
Giáo sư Geraint Tarling từ Khảo sát Nam Cực của Anh chia sẻ: “Một tảng băng trôi mắc cạn gần Nam Georgia có thể khiến chúng phải di chuyển rất xa để tìm thức ăn và không kịp trở về với đàn con.”
Những tác động khác
Ngoài việc gây khó khăn cho động vật hoang dã, tảng băng A23a cũng sẽ ảnh hưởng đến hoạt động đánh bắt cá ở vùng biển Nam Georgia, nơi các tàu thuyền thương mại thường xuyên qua lại. Thực tế, một tảng băng trôi trước đây, A38, đã gây rắc rối cho việc di chuyển của tàu thuyền vào năm 2004.
Tảng băng này cũng có thể tạo ra một “thành phố băng nổi”, vỡ ra thành nhiều mảnh nhỏ và tan dần trong nước. Tuy nhiên, tốc độ tan chảy của tảng băng này không thể dự đoán được và còn phụ thuộc vào nhiệt độ nước biển.
Những lợi ích bất ngờ
Dù có thể gây rắc rối cho con người và động vật hoang dã, tảng băng trôi cũng mang lại những tác động tích cực đến môi trường.
Sự tan chảy của các tảng băng trôi như A23a có thể làm giàu cho đại dương bằng các chất dinh dưỡng quan trọng, giúp thực vật và động vật phù du phát triển mạnh, và qua đó giúp hấp thụ CO2 từ khí quyển.
Tiến sĩ Andrew Meijer từ Khảo sát Nam Cực cho biết: “Sự tăng trưởng của thực vật phù du nhờ vào các chất dinh dưỡng từ tảng băng tan chảy có thể giúp cô lập carbon từ không khí và chuyển xuống đại dương, hỗ trợ chuỗi thức ăn biển.”
Tảng băng trôi và biến đổi khí hậu
Các tảng băng trôi như A23a cũng có thể phản ánh những thay đổi trong khí hậu toàn cầu. Theo các quan sát, từ năm 2000 đến nay, các thềm băng Nam Cực đã mất đi khoảng sáu tỷ tấn khối lượng, một phần lớn là do biến đổi khí hậu.
Điều này có thể dẫn đến mực nước biển dâng cao và những thay đổi lớn trong các hệ sinh thái biển.
Thanh Nhung
