TP.Đà Nẵng là một trong những địa phương có ‘tư duy đi trước’ khi cách đây gần 2 chục năm đã có dự án lấn biển. Tuy nhiên, việc lấn biển ở địa phương này lại có phần lận đận khi đến nay vẫn chưa có những dự án hoàn chỉnh để tạo dấu ấn.
Với “ngọn cờ trao tay” là khu thương mại tự do đầu tiên của cả nước, được người đứng đầu Chính phủ đồng ý về mặt chủ trương cho phép lấn biển để triển khai khu thương mại tự do (TMTD), cánh cửa rộng được mở ra cho Đà Nẵng để vươn mình ra biển lớn.
Bên cạnh 9 vị trí nói trên, trong quá trình nghiên cứu, xây dựng đề án thành lập khu TMTD Đà Nẵng, thành phố sẽ tiếp tục xem xét, bổ sung, điều chỉnh các vị trí cho phù hợp, bảo đảm tính khả thi khi triển khai
, thực hiện. Ngoài ra, còn vị trí thứ 10 được dự kiến lấn biển dọc theo bờ biển đường Nguyễn Tất Thành ra vịnh Đà Nẵng – đoạn từ đường Nguyễn Sinh Sắc đến giáp Khu đô thị quốc tế Đa Phước. Đà Nẵng đã khoanh vùng sơ bộ vị trí lấn biển, diện tích khoảng 420 ha làm khu TMTD nằm tại vịnh Đà Nẵng.
Khảo sát khu vực nghiên cứu lấn biển này đầu tháng 9 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đồng ý về chủ trương cần lấn biển để tạo quỹ đất mới, mở rộng không gian phát triển, song cần nghiên cứu, tính toán kỹ các vấn đề nguyên vật liệu san lấp; diện tích đất sau khi lấn biển cần thực hiện đúng chức năng theo tiêu chí khu TMTD, những vị trí đẹp nhất dành cho sản xuất, kinh doanh.
Ngay sau đó, Chủ tịch UBND TP.Đà Nẵng Lê Trung Chinh có chỉ đạo quan trọng về việc đẩy nhanh tiến độ thực hiện các nhiệm vụ triển khai Nghị quyết số 136/2024/QH15 về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.Đà Nẵng.
Theo đó, yêu cầu Sở Xây dựng thành phố chủ trì, chịu trách nhiệm nghiên cứu và xây dựng Dự án lấn biển tại vịnh Đà Nẵng, nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế biển và tạo điều kiện cho các dự án đầu tư hạ tầng ven biển.
Đưa vịnh Đà Nẵng phát triển xứng tầm
Nhìn lại lịch sử, từ những thế kỷ 16 – 17, thương nhân từ khắp nơi đã biết đến vùng biển Đà Nẵng, đặc biệt là từ năm 1633 người Bồ Đào Nha do Abraham Duijker đại diện đã được chúa Nguyễn cho phép lập thương điếm buôn bán ở vịnh Đà Nẵng.
Vùng vịnh này đã trở thành nơi tàu thuyền nước ngoài có trọng tải lớn tụ hội thường xuyên, là “tiền cảng”, “âu thuyền” trên biển trong hải trình đến Hội An.
Theo “Lược sử Đà Nẵng 700 năm” của Lê Duy Anh, kể từ khi trở thành nơi hội tụ của cư dân, nhất là có sự lui tới của người nước ngoài vào hải cảng buôn bán, vịnh Đà Nẵng càng có vị thế thương mại lớn, cho đến đầu thế kỷ 19 thì chiếm lĩnh, thay thế vai trò của Hội An về thương mại.
Đến hiện nay, khu vực này đang dần được tái thiết trở lại để phát huy vai trò đặc biệt quan trọng của nó. Cảng biển Liên Chiểu đang được đầu tư xây dựng trở thành cảng đặc biệt với quy mô tiếp nhận tàu tổng hợp, hàng rời trọng tải đến 100.000 tấn, tàu container có sức chở từ 6.000 đến 8.000 TEU…
Theo Quy hoạch thành phố Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Chính phủ phê duyệt, tổ hợp đô thị cảng biển Liên Chiểu, trung tâm dịch vụ logistics gắn với cảng Liên Chiểu là 1 trong 6 khu vực có vai trò động lực của thành phố biển Đà Nẵng.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia, vịnh Đà Nẵng vẫn chưa được phát triển xứng tầm. Bên cạnh chức năng thương mại, logistics, cũng cần mở rộng dư địa để phát triển kinh tế, du lịch biển: “Vịnh Đà Nẵng rất đẹp nhưng vẫn không khai thác được vì không có điểm dừng, không cho lặn biển, trong khi một số địa phương có vịnh họ khai thác rất tốt. Đây là điều đáng tiếc”, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch TP.Đà Nẵng Cao Trí Dũng nói.
Dự án lấn biển tại vịnh Đà Nẵng sẽ là cơ hội lớn để vịnh Đà Nẵng có thêm không gian phát triển. Bởi vậy, nhiều ý kiến chuyên gia cho rằng, Đà Nẵng nên mạnh dạn triển khai một dự án lấn biển tầm cỡ quốc tế, không chỉ phục vụ riêng khu TMTD, mà làm tích hợp đa chức năng như phát triển trung tâm tài chính tầm cỡ khu vực, đầu tư những công trình biểu tượng của TP tại khu vực lấn biển, hay phát triển du lịch đẳng cấp cao… Nếu làm được, Đà Nẵng sẽ có “gọng kìm thép” để trỗi dậy, nâng tầm vị thế quốc tế.
Làm lớn, bài bản để khơi dậy nội lực
PGS-TS Đinh Trọng Thịnh, Nguyên trưởng khoa Tài chính quốc tế – Học viện Tài chính nhận định: Đà Nẵng có vị trí chiến lược, đầu tàu kinh tế ở miền trung nhưng kinh tế phụ thuộc du lịch – dịch vụ. Hiện quỹ đất Đà Nẵng cũng gần như không còn để mở rộng dư địa phát triển, trong khi yêu cầu của Trung ương đặt ra đối với sự phát triển của Đà Nẵng là rất lớn.
Việc lấn biển để phát triển khu TMTD sẽ tạo điều kiện tốt để Đà Nẵng tạo thêm quỹ đất mới, không gian phát triển mới phát huy được hết tiềm năng, tạo ra ngày càng nhiều hơn công ăn việc làm cũng như động lực phát triển mới cho thành phố.
“Bên cạnh khu TMTD, nếu Đà Nẵng nghiên cứu phát triển được các trung tâm tài chính, cụm kinh tế số, các dự án du lịch biểu tượng, đẳng cấp… sẽ là bàn đạp để thành phố vươn tầm quốc tế, tạo giá trị kinh tế lớn.
Như vậy, dự án lấn biển của Đà Nẵng nên được đầu tư bài bản, quy mô, đa chức năng, để cùng với khu TMTD tạo động lực kép cho kinh tế Đà Nẵng bứt phá, mang lại lợi ích cho người dân”.
Nhiều chuyên gia cũng cho rằng, thay vì tính toán lợi ích ngắn hạn, đã đến lúc những dự án lấn biển phải đủ tầm, đủ quy mô, đa dạng chức năng để trở thành những biểu tượng cho Việt Nam hùng cường. PGS-TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam nêu quan điểm:
Để phát triển kinh tế biển, mở rộng không gian phát triển mới, cần có cách tiếp cận mới, coi đây là cơ hội lớn cho sự trỗi dậy mang tính bùng nổ của Việt Nam.
“Cả khu vực ‘mặt tiền” biển sẽ được đầu tư để phát triển các khu đô thị biển và du lịch biển. Bờ biển, đảo cũng phải phát triển mạnh. Phải đổi mới tư duy phát triển kinh tế bờ biển với một trong các điểm nhấn là ưu tiên xây dựng một số cứ điểm phát triển chiến lược mạnh ven biển.
Những cứ điểm này là các tổ hợp phát triển lớn bao gồm: đô thị biển, cảng biển lớn và khu kinh tế mở hay khu kinh tế tự do. Cần bỏ tư duy khai thác biển theo lối ‘đánh bắt ven bờ’, không dám vươn ra biển khơi, mà phải mang tư tưởng tìm kiếm và chinh phục đại dương. Việt Nam cũng nên học hỏi để khai thác lợi thế bờ biển dài để phát triển kinh tế và đảm bảo an ninh quốc gia”, chuyên gia Trần Đình Thiên nhấn mạnh.
Như vậy, Đà Nẵng hoàn toàn có thể nghĩ tới một dự án lấn biển đẳng cấp thế giới. Nhất là khi những dự án khủng trên thế giới đã chứng minh hiệu quả và sức ảnh hưởng to lớn.
Nếu dự án lấn biển được triển khai tại vịnh Đà Nẵng, hợp sức với các dự án trọng điểm là khu TMTD đầu tiên của Việt Nam; cảng biển Liên Chiểu – một trong ba cảng biển nước sâu của Việt Nam; dự án tuyến đường ven biển nối cảng Liên Chiểu có tổng mức đầu tư hơn 1.200 tỉ đồng, sẽ tạo nên thế và lực mới cho thành phố đầu tàu miền Trung.
Vịnh Đà Nẵng sẽ trở thành nơi “cập bến” của các tập đoàn đa quốc gia, các chuỗi sản xuất kinh doanh hiện đại, cũng như thu hút du khách toàn cầu. Đây là cơ hội hiếm có để thành phố biển vươn mình trỗi dậy đón kỷ nguyên phát triển mới.
Theo Thanh Niên
