Theo một nghiên cứu mới, các đại dương trên thế giới đang bị ô nhiễm bởi “sương mù nhựa” được tạo thành từ khoảng 171 nghìn tỷ hạt nhựa mà nếu tập hợp lại sẽ nặng khoảng 2,3 triệu tấn.
Một nhóm các nhà khoa học quốc tế đã phân tích dữ liệu toàn cầu được thu thập từ năm 1979 đến năm 2019 từ gần 12.000 điểm lấy mẫu ở Đại Tây Dương, Thái Bình Dương, Ấn Độ Dương và Biển Địa Trung Hải.
Theo nghiên cứu được công bố hôm thứ Tư trên tạp chí PLOS ONE, họ đã phát hiện ra sự gia tăng “nhanh chóng và chưa từng có” về tình trạng ô nhiễm nhựa đại dương kể từ năm 2005.
Lisa Erdle, giám đốc nghiên cứu và đổi mới tại Viện 5 Gyres và là tác giả của báo cáo, cho biết: “Con số này cao hơn nhiều so với ước tính trước đó”.
Nghiên cứu cho thấy nếu không có hành động chính sách khẩn cấp, tốc độ nhựa xâm nhập vào đại dương có thể tăng khoảng 2,6 lần từ nay đến năm 2040.
Một lượng lớn chất thải nhựa đó sẽ trôi ra đại dương. Phần lớn đến từ đất liền, bị cuốn ra sông – do mưa, gió, nước mưa tràn và rác thải – và được vận chuyển ra biển. Một lượng nhỏ hơn nhưng vẫn đáng kể, chẳng hạn như ngư cụ, bị thất lạc hoặc đơn giản là bị đổ xuống biển.
Khi nhựa rơi xuống đại dương, nó không bị phân hủy mà thay vào đó có xu hướng vỡ thành những mảnh nhỏ. “Những hạt này thực sự không dễ dàng được làm sạch, chúng tôi bị mắc kẹt với chúng”, ông Erdle cho biết
Sinh vật biển có thể bị vướng vào nhựa hoặc nhầm nó với thức ăn. Nhựa cũng có thể lọc các hóa chất độc hại vào nước.
Không chỉ là một thảm họa môi trường; nhựa còn là một vấn đề lớn về khí hậu. Nhiên liệu hóa thạch là nguyên liệu thô của hầu hết các loại nhựa và chúng tạo ra ô nhiễm làm nóng hành tinh trong suốt vòng đời của chúng – từ sản xuất đến thải bỏ.
Việc tìm ra chính xác có bao nhiêu nhựa trong đại dương là một bài tập khó. “Đại dương là một nơi phức tạp. Có rất nhiều dòng hải lưu, có những thay đổi theo thời gian do thời tiết và điều kiện trên mặt đất”, Erdle nói.
Các nhà nghiên cứu đã dành nhiều năm nghiên cứu các bài báo được bình duyệt cũng như những phát hiện chưa được công bố từ các nhà khoa học khác để cố gắng đối chiếu hồ sơ sâu rộng nhất mà họ có thể – cả về khung thời gian và địa lý.
Hầu hết các mẫu của nghiên cứu được thu thập ở Bắc Thái Bình Dương và Bắc Đại Tây Dương, nơi có phần lớn dữ liệu. Các tác giả nghiên cứu cho biết vẫn cần thêm dữ liệu cho các khu vực bao gồm Biển Địa Trung Hải, Ấn Độ Dương, Nam Đại Tây Dương và Nam Thái Bình Dương.
Win Cowger, nhà khoa học nghiên cứu tại Viện nghiên cứu ô nhiễm nhựa Moore ở California và là tác giả nghiên cứu, cho biết: “Nghiên cứu này đã mở rộng tầm mắt của tôi về việc đo lường, mô tả đặc tính của nhựa trong đại dương và nhấn mạnh sự cần thiết của các giải pháp thực sự cho vấn đề này”.
Nghiên cứu lưu ý rằng kể từ những năm 1970, đã có một loạt thỏa thuận nhằm ngăn chặn làn sóng ô nhiễm nhựa lan ra đại dương, tuy nhiên, chúng hầu hết mang tính chất tự nguyện, rời rạc và hiếm khi bao gồm các mục tiêu có thể đo lường được.
Các tác giả nghiên cứu kêu gọi sự can thiệp chính sách quốc tế khẩn cấp. Erdle nói: “Rõ ràng chúng tôi cần một số giải pháp hiệu quả.”
Liên Hợp Quốc đã đồng ý tạo ra một hiệp ước nhựa toàn cầu có tính ràng buộc về mặt pháp lý vào năm 2024, trong đó sẽ giải quyết toàn bộ vòng đời của nhựa từ sản xuất đến thải bỏ. Nhưng vẫn có sự chia rẽ lớn về việc liệu điều này có bao gồm việc cắt giảm sản xuất nhựa hay không, được dự đoán sẽ tăng gấp bốn lần vào năm 2050.
Judith Enck, cựu quản trị viên khu vực EPA và hiện là chủ tịch của Beyond Plastics, một tổ chức phi lợi nhuận tập trung vào nghiên cứu và giáo dục người tiêu dùng, cho biết các chính sách giảm lượng nhựa sản xuất ngay từ đầu là giải pháp thực sự duy nhất, đặc biệt là khi các công ty đang tiếp tục tìm ra những cách mới để bơm thêm nhựa vào thị trường.
“Các ngành công nghiệp nhựa và hóa dầu đang khiến việc hạn chế lượng nhựa làm ô nhiễm đại dương của chúng ta trở nên bất khả thi”, ông Enck cho biết.
“Nghiên cứu mới luôn hữu ích, nhưng chúng ta không cần phải đợi nghiên cứu mới hành động – vấn đề đã quá rõ ràng, đó là nhựa tích tụ trong đại dương, không khí, đất, thực phẩm và cơ thể chúng ta.” ông Enck nói.
Tây Giang (Theo CNN)
